Pytanie Posła do Parlamentu Europejskiego Krzysztofa Jurgiela w zaległości w przyznawaniu pomocy suszowej:
Sprawa dotyczy: zaległości w przyznawaniu pomocy suszowej za 2019 r.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi po wydłużeniu terminu do 29.11.2019 roku składania wniosków o udzielenie pomocy w związku ze szkodami w uprawach rolnych spowodowanych wystąpieniem w 2019 roku suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi zadeklarował wypłatę m.in. pomocy suszowej – poza formuła de minimis ( zgodnie z rozp. Nr 702/2014 ) oraz w ramach pomocy de minimis (zgodnie z rozp. Nr 1408/2013.) określając stawki i zapewniając o szybkiej pomocy.
Podawana obecnie przez prasę ilość wniosków dotyczących pomocy suszowej wynosi 350 tysięcy na kwotę ok. 2.3 miliarda złotych. Następnie z doniesień medialnych wynika, że wypłacono pomoc dla 135 tys. rolników na kwotę 963 milionów zł. W dn. 23.04.2020 r. w programie „Gość Wiadomości” Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jan Krzysztof Ardanowski przekazał informację, że Rząd przystąpił do wypłaty dla 91 tysięcy rolników na kwotę 200 milionów złotych. Pozostaje więc pytanie co z pozostałymi 127 tysiącami rolników na kwotę ponad 1 miliard złotych?
W związku z powyższym, zwracam się z prośbą o informację:
1. Jakiej ( w procentach ) liczbie beneficjentów udzielone zostało wsparcie do dnia 30.03.2020 r. ?
2. Jakie są przyczyny opóźnienia realizacji pomocy przyznawanej na podstawie rozporządzenia nr 702/2014, na jakiej podstawie kalkulowano wysokość stawek pomocy?
3. MRiRW zakłada, że większe gospodarstwa dostaną tylko część pomocy ( jaką ?), jakie zastosuje się kryteria ?, czy środki będą wypłacone w terminie późniejszym (jakim ?), czy z odsetkami ( od kiedy ? ), kiedy rolnicy zostaną poinformowani przez ARiMR o zaistniałej sytuacji ?
4. Z uzyskanych przeze mnie informacji wynika, że nie wszystkie Komisje gminne uwzględniały wytyczne dla Komisji powołanych przez Wojewodę dotyczących ogólnych zasad szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania , przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie ziemi lub lawinę oraz monitoring IUNG odnośnie uwzględnienia kategorii podatności gleby na suszę. IUNG określił i opracowywał wartości klimatycznego bilansu wodnego dla 2477 gmin w Polsce. Przedstawiał także z uwzględnieniem kategorii glebowych aktualne stany zagrożenia suszą. Nie na wszystkich kategoriach gleb stwierdzano suszę. Niektóre gminy zgodnie z wytycznymi analizowały mapy udostępnione przez System Monitoringu Suszy i komisje szacowały suszę tylko w tych gospodarstwach które posiadały grunty o kategoriach wskazanych przez monitoring. Niektóre Komisje gminne nie korzystały z map i nie weryfikowały.
Czy na poziomie zatwierdzania wniosku o wsparcie ARiMR weryfikowała kategorię gleb oszacowanych 2 działek rolnych, porównywała z danymi z IUNG przed wydaniem decyzji?
Czy wykorzystano taką możliwość w systemie ZSZIK ARiMR, gdzie są podane kategorie gleb działek ewidencyjnych aby pomoc dedykowana była uprawnionym?
Zwracam się z prośbą o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie oraz udzielenie odpowiedzi na przedstawione powyżej pytania.
Krzysztof Jurgiel
Poseł do Parlamentu Europejskiego
Poniżej odpowiedź:
Szanowny Panie Pośle,
W związku z otrzymanym za pośrednictwem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pismem w sprawie wypłat pomocy suszowej za 2019 r. – uprzejmie Pana Posła informuję, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. 2019 poz. 1505) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U z 2015 r. poz. 187 z późn. zm.) za oszacowanie szkód powstałych w wyniku suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich odpowiada wojewoda właściwy dla miejsca wystąpienia tych szkód, a oszacowania szkód i sporządzenia protokołu dokonuje komisja powołana przez tego wojewodę.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 187, z późn. zm.) komisja powinna składać się co najmniej z 3 osób, w tym 1 przedstawiciela ośrodka doradztwa rolniczego oraz
1 przedstawiciela izby rolniczej.
Przepisy ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2019 r., poz. 477) jednoznacznie stanowią, że susza rolnicza występuje, gdy obliczone wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla gminy są niższe od wartości krytycznych KBW określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wartości klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych grup i gatunków roślin uprawnych i gleb.
Uwzględniając powyższe komisje powołane przez wojewodów na podstawie przepisów o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa mogą szacować straty spowodowane przez suszę wyłącznie wówczas, gdy na danym terenie, na danej kategorii glebowej i w danej uprawie zgodnie z Klimatycznym Bilansem Wodnym wystąpiła susza. Jedynie w przypadku gdy dla danej rośliny np. łąk i pastwisk nie jest prowadzony monitoring suszy, szkody można szacować, jeżeli ten monitoring potwierdza wystąpienie suszy
|w uprawach o analogicznych wymaganiach wodnych.
Natomiast wojewoda potwierdza wystąpienie szkód sporządzając adnotację na protokole, w przypadku gdy protokół będzie stanowił podstawę do ubiegania się o pomoc udzielaną na warunkach określonych w przepisach rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r. uznającego niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 193 z 01.07.2014, str. 1).
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U z 2015 r. poz.187 z późn.zm.) od 2017 r. protokół oszacowania szkód sporządza się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.
Jednocześnie pragnę podkreślić, że corocznie Wytyczne dla Komisji powołanych przez Wojewodę dotyczące ogólnych zasad szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę były uzupełniane o zgłaszane m.in. przez członków komisji szacujących szkody w poprzednim roku propozycje lub doprecyzowania.
Wszelkie zmiany protokołu jak i przedmiotowych Wytycznych są corocznie uzgadniane z wojewodami.
Ponadto uprzejmie informuję, iż w ostatnich dniach został przedłożony do rozparzenia przez Radzę Ministrów projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w którym przewiduje się utworzenie publicznej aplikacji umożliwiającej producentom rolnym zgłaszanie wniosków o oszacowanie szkód powstałych w wyniku suszy z określeniem szacowanego przez producentów rolnych poziomu strat w uprawach rolnych. Aplikacja wyliczy na podstawie danych z monitoringu suszy i danych z rachunkowości rolnej (FADN) wysokość strat w gospodarstwie powstałych spowodowanych przez suszę. Protokół z szacowania strat spowodowanych przez suszę, zatwierdzony przez wojewodę w przypadku strat powyżej 30 % średniej produkcji rolnej z trzech lat, stanowił będzie podstawę do ubiegania się preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji rolnej oraz inne formy pomocy publicznej w przypadku ich uruchomienia.
Powyższe działania ograniczą działania powoływanych przez wojewodę komisji szacujących straty w uprawach rolnych wyłącznie do szanowania strat spowodowanych przez inne niż susza niekorzystne zjawiska atmosferyczne oraz do kontroli 5 % losowo wybranych przez aplikację protokołów strat spowodowanych przez suszę.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na podstawie § 13v rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa udziela pomocy w formie dotacji producentom rolnym, w których gospodarstwach rolnych szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, powstałe na powierzchni uprawy objęły co najmniej 30% danej uprawy. Przedmiotowa pomoc może być udzielana jako pomoc:
zgodna z przepisami Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r.
uznającego niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 193 z 01.07.2014, str. 1) w przypadku gdy szkody w przypadku gdy szkody spowodowane suszą lub powodzią w 2018 r., oszacowane przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód wynosiły powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub średniej rocznej produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym, albo
pomoc de minimis, zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 1408/2013 – w przypadku gdy powyższe szkody wynosiły nie więcej niż 30% średniej rocznej produkcji rolnej lub średniej rocznej produkcji roślinnej.
Stawki ww. pomocy stosownie do § 13v ust.9 i ust. 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ogłasza minister właściwy do spraw rolnictwa.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa udziela przedmiotowej pomocy do wysokości środków zarezerwowanych na ten cel w planie finansowym.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do 29 maja 2020 r. wypłaciła pomoc w formie dotacji w związku z wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi, o której mowa w § 13v rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, 263 206 beneficjentom na kwotę 1,24 mld zł, w tym do 13 maja 2020 r. wypłaciła dla
35.628 beneficjentów zaliczki na kwotę 89.070 tys. zł.
Obecnie nie ma możliwości określenia ostatecznego terminu wypłaty pomocy dla producentów rolnych w których gospodarstwach rolnych szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi.
Z poważaniem
wz. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ryszard Kamiński Podsekretarz Stanu
Pytanie: zaległości w przyznawaniu pomocy suszowej za 2019 r.