Informacja z konferencji Komisji Europejskiej

dotyczącej prezentacji strategii „Od Pola do Stołu” z 20 maja 2020 r.

Wiceprzewodniczący wykonawczy ds. Zielonego Ładu F. Timmermans

  • strategia jest kluczowym elementem planu gospodarki po kryzysie COVID19, jako że kreuje najlepsze możliwości gospodarcze;

  • strategia nie ma mówić ludziom co robić, ale jak podejmować lepsze decyzje, by dać im większy wybór, bardziej zrównoważoną żywność i by byli lepiej poinformowani,

  • strategia bioróżnorodności jest niezbędna, żeby wzmocnić odporność UE i zapobiegać chorobom w przyszłości,

  • wyginięciem zagrożony jest milion gatunków i powstrzymanie dalszej utraty bioróżnorodności jest niezbędne dla mitygowania zmian klimatycznych,

  • do 2030 planuje się redukcję zanieczyszczeń, stosowania nawozów, poprawę stanu lasów,

  • szacuje się, że dzięki strategii powstaną miejsca pracy o wartości 1,8 bln euro.

Komisarz ds. zdrowia Stella Kyriakides

  • jest to pierwsza strategia, która wprowadza spójną agendę obejmującą wszystkie ogniwa łańcucha: od rolników przez producentów do konsumentów,

  • strategia uwzględnia w sobie plan odbudowy,

  • strategia jest też strategią dla zdrowia, ma m.in. doprowadzić do zmniejszenia otyłości, co jest kluczowe w zapobieganiu pandemiom w przyszłości,

  • obecnie 10,3% emisji gazów cieplarnianych pochodzi z rolnictwa, Komisja przedstawia więc 27 konkretnych akcji zmiany tego systemu,

  • do 2030 r. KE proponuje: zmniejszenie wykorzystywania pestycydów o 50%, zmniejszenie stosowania nawozów o 20%, ograniczenie stosowania antybiotyków o 50%, zwiększenie do 25% liczby ekologicznych gospodarstw rolnych,

  • w ciągu 2 lat zostanie wprowadzony obowiązkowy system oznaczania żywności jasno informujący o jej walorach odżywczych,

  • wspólna polityka rolna i wspólna polityka rybołówstwa mają wesprzeć te cele; strategia ma być okazją w szczególności dla rolników, rybaków i kobiet.

Komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius

  • strategia musi obejmować wszystkie podmioty i gałęzie, zgodnie z zasadą „wszyscy na pokład”,

  • obecnie 20% UE jest objęte programem Natura 2020, ale nie jest to wystarczające. Celem jest objęcie tym programem 30% terytorium, z czego 10% ma być pod ścisłą ochroną,

  • musimy też zadbać o lasy, a przede wszystkim lasy pierwotne. UE nie może krytykować innych krajów za brak ochrony lasów, jeśli sama nie dba wystarczająco o swoje,

  • plan odbudowy europejskiego środowiska naturalnego obejmuje przywracanie terenów podmokłych, bagiennych, które ze względu na dużą zawartość węgla są bardzo żyzne,

  • strategia ma też ochronić owady zapylające,

  • rolnicy będą wspierani w przejściu na ekologiczne metody,

  • jedna czwarta budżetu UE ma być przeznaczona na zwalczanie zmian klimatycznych. UE ma być w ostatecznym rozrachunku liderem zmian światowych.

Sesja pytań i odpowiedzi

  • Jak Komisja reaguje na krytykę Parlamentu, m.in. EPL, który wyraża „ubolewanie, iż Komisja nalega na przyjęcie wymagających celów w okresie pandemii, gdy rolnicy są niepewni co do swojej przyszłości”?

Odpowiada komisarz Kyriakides:

Komisja zdaje sobie sprawę z trudnej sytuacji rolników (dlatego podejmuje działania związane z mobilnością pracowników sezonowych i przyjmuje środki odbudowy gospodarczej), ale zauważa, że ważne jest ustanowienie systemu odpornego na kryzysy – czyli to, co Komisja robi, wprowadzając tę strategię. Nie można tracić czasu.

  • Czy Komisja będzie bardziej stanowcza niż Komisja Junckera wobec państw członkowskich w przypadku nieprzestrzegania zasad? Czy będą podejmowane inicjatywy, żeby likwidować szkodliwe dopłaty (zakłócające konkurencję, niekorzystnie wpływające na środowisko)?

Odpowiada przewodniczący Timmermans:

Nie ma danych dot. egzekwowania zasad przez Komisję Junckera, ale deklaruje, że obecna Komisja dokona pełnej oceny skutków strategii, łącznie z oceną wymagalności przestrzegania strategii.

Komisja nie popiera dopłat, które byłyby szkodliwe.

  • Komisja podaje dwie liczby drzew, które mają być zasadzone: 2 i 3 miliardy. Która jest poprawna? Ile jest teraz gospodarstw organicznych w UE?

Odpowiada przewodniczący Timmermans:

Komisja planowała najpierw zasadzić 2 miliardy drzew, ale po analizie okazuje się, że jest w stanie zasadzić 3 miliardy. Trzeba jednak dokonać analizy ogólnounijnej, by zbadać, gdzie zalesianie przyniesie najlepsze efekty.

Obecnie w UE 8% ze wszystkich gospodarstw rolnych to gospodarstwa organiczne. By odpowiedzieć na potrzeby konsumentów, liczba ta ma zostać zwiększona do 25%.

  • Jak sprawić, by rządy państw członkowskich zaczęły podejmować „czyste inicjatywy”?

Odpowiada przewodniczący Timmermans:

Zielony Ład musi zawierać szczegółowe wytyczne w tym zakresie. Przed epidemią wirusa policzono, że potrzebne będzie 250-300 mld inwestycji, by osiągnąć cele Zielonego Ładu do 2050 roku. Komisja widzi teraz, jak ogromne będą inwestycje przeznaczone tylko na to, by podnieść się z kryzysu. Przedsiębiorstwa będą musiały inwestować w odnowę gospodarczą, dlatego Komisja liczy, że uda się przekonać wszystkich, iż nie ma sensu inwestować w dwudziestowieczną gospodarkę, a trzeba inwestować nowocześnie. UE musi więc stworzyć warunki pozwalające na przeniesienie inwestycji do XXI wieku.

  • Pytanie dot. znakowania produktów spożywczych.

Odpowiada komisarz Kyriakidies:

Znakowanie produktów spożywczych wg ich wartości odżywczej (jakości) będzie obowiązkowe, by konsumenci byli lepiej poinformowani. Zostanie przeprowadzona ocena wpływu tego wymogu.

Produkty GMO muszą być jasno oznakowane.

  • Pytanie dotyczące możliwości używania nawozów pochodzenia roślinnego.

Odpowiada komisarz Kyriakidies:

Nawozy pochodzenia roślinnego będą częścią strategii „Od Pola do Stołu”.

  • Jak ma się sprawa pomocy państwowej nieekologicznym przedsiębiorstwom, np. liniom lotniczym, do założeń Zielonego Ładu?

Odpowiada przewodniczący Timmermans:

Przyznawaniu liniom lotniczym pomocy państwowej towarzyszy szereg warunków, np. wymóg inwestowania w bardziej zrównoważone paliwa, ograniczanie nierentownych kierunków lotów itd.

Uwarunkowanie wsparcia publicznego od przejścia przez nie do bardziej zrównoważonych metod transportu wydaje się być dobrym kierunkiem.

Poniżej komunikat w formacie PDF:

Informacja z konferencji Komisji Europejskiej dot prezentacji strategii Od pola do stołu z dn. 20.05.2020